Verslag Broedvogeltelling BMP-A Wijde Aa 2014

WOUBRUGGE - Dit jaar heb ik totaal 8 tellingen verricht in het gebied van Staatsbosbeheer, de Plaspolder en broekbos langs de Plasdijk. De eerste 6 tellingen waren vroeg in de ochtend, telling 7 was een avond telling en de laatste telling was s 'middags.

Totaal zijn er van meer dan 30 soorten territoria vastgesteld in het telgebied. Opvallend is dat van de rietzanger 9 v/d 12 in de Plaspolder gebroed hebben. De kleine karekiet is met 24 broedparen het meest geteld. (9x Plaspolder) de meeste karekieten nestelden in het broekbos. De blauwborst is weer helemaal terug, zowel in de Plaspolder als in het broekbos, met maarliefst 5 broedparen en de rietgors met 10 paar, waarvan 5 in Plaspolder en 5 in het broekbos. 

Van de weidevogels hebben er 2 paar kieviten, 1 paartje tureluur en 1 paartje scholekster gebroed. De kneu had ook 2 broedparen in het gebied, net als 2 paar grasmussen en zwartkoppen (2). De bosrietzanger was met 3 paar vertegenwoordigd net als de tuinfluiter (3). Nieuwkomers in het gebied zijn putter (3) en matkop (1) en er is zelfs een roerdomp gehoord! De bruine kiekendief heeft in het gebied met zekerheid een nest gehad. Ook de koekoek was ook weer duidelijk in het gebied aanwezig. Van de watervogels waren van wilde eend (11), krakeend (5), meerkoet (4), bergeend (2), slobeend  (1) territoria vastgesteld.

Opvallend is dat de broed aantallen van voor de grote ingreep die de dijkverzwaring met zich mee heeft gebracht volledig hersteld is. In de Plaspolder heeft o.a. het verbreden van de sloten, voorzien van (bloemrijke) natuurvriendelijke oevers, tot meer rietontwikkeling geleid, dit had een gunstig effect op de moeras/rietvogels en de watervogels. Daardoor waren er ook foeragerende lepelaars, blauwe reigers, oeverlopers en wintertalingen te zien. Dat de natuur zich zo goed heeft kunnen herstellen, inclusief de bloemrijke bermen aan de Plasdijk, langs sloten en in het gemaaide gedeelte schraalgrasland van het broekbos, is hoofdzakelijk te danken aan het werk van Hoogheemraadschap van Rijnland in samenwerking met Staatsbosbeheer, het IVN & Stichting Groen Licht. Alleen het maaien van met name de Plasdijk moet nog beter afgestemd worden op het broedseizoen. Dit is ook van belang voor fouragerende en dekking zoekende juveniele vogels, dagvlinders, insecten en bijen. 

--------------------------

Marcel Hoogendoorn

1e BMP-A broedvogeltelling 2014 Wijde Aa

Eindresultaat broedvogeltelling Plaspolder Wijde Aa

WOUBRUGGE - Met in totaal 9 tellingen is de broedvogeltelling in de Plaspolder (Staatsbosbeheer), langs de Plasdijk en de Wijde Aa voor het broedseizoen 2013 afgerond. De gegevens zijn inmiddels verzonden naar SOVON en ingevoerd op Waarneming.nl Hieronder een kort verslag.

De 1ste telling was op 30 maart, het was nog erg koud slechts 3 graden en regelmatig sneeuwval. Behalve een grote zilverreiger waren er tijdens deze telling geen onverwachte soorten aangetroffen. De moeras/rietvogels waren mede vanwege de lang aanhoudende kou nog niet terug gekeerd in het gebied. Bij de 2e telling zijn het zei nog mondjesmaat wat rietgorzen terug. Ook een aantal grutto's, tureluurs en scholeksters. Er zijn nu opmerkelijk veel weidevogels in de Plaspolder, ook bergeend en tapuit worden gezien.

De 3e telling levert de 1ste rietzangers op, slobeend (m) zwemt in de brede sloot en er vliegt een gele kwikstaart in het gebied rond. De 4e telling (11 mei) zijn de kleine karekieten massaal terug, ik tel er bij deze telling acht stuks. Verder een prachtige soort die ik ieder jaar wel zie hier, een paapje (m+v). Een lepelaar foerageert door met zijn snavel voortdurend naar links er rechts door de sloot te bewegen, daarbij loopt ie in een vast tempo stelselmatig door. Ook laat de koekoek nu van zich horen.

De 5e telling, maarliefst 19 kleine karekieten in het gebied, de meeste bevinden zich in het broekbos en in de rietkragen langs de oevers van de Wijde Aa. het paartje kneu is een prachtige soort van de Rode Lijst die hier ook ieder jaar tot broeden komt, het mannetje wordt ook wel robijntje genoemd vanwege zijn prachtige kenmerkende karmijnrode kleur. Tijdens de 7e telling zijn er veel jonge vogels, waaronder 20 pulletjes van de bergeenden in de Plaspolder. Verder juveniele tureluurs en de 1ste bosrietzangers gehoord. Twee jagende torenvalken en alweer een lepelaar!

Bij de 8ste telling is er sprake van 2 paar kneuen in het gebied! De koekoek laat zich weer uitgebreid horen en een paartje ringmus fourageert in het broekbos, ook niet een alledaagse soort meer tegenwoordig. Sinds lange tijd eindelijk weer een jagende bruine kiekendief in zowel het broekbos als in de Plaspolder. Ik hoor ook weer een spotvogel volop zingen. Bij de laatste telling weer een fouragerende lepelaar. De nieuwe situatie trekt duidelijk meer weidevogelsoorten aan, maar door het ontbreken van riet en ruigte vooral in de eerste fase van het broedseizoen, heeft dat er waarschijnlijk toe geleid dat de blauwborsten (4)>(0), grasmussen (4)>(0) en sprinkhaanzangers (2)>(0) uit het gebied verdwenen zijn, hopelijk is dit van tijdelijke aard, er is namelijk door de dijkverzwaring en het dempen en vergraven van sloten veel riet en ruigte verloren gegaan.

Ook soorten als bosrietzanger en rietzanger zijn hierdoor in aantal gedaald. Soorten die er blijkbaar van hebben geprofiteerd of stabiel zijn gebleven zijn de rietgors en de kleine karekiet. Hier een klein overzicht van bovengenoemde soorten: bosrietzanger: 2011>(6) / 2012>(3) / 2013>(2). rietzanger: 2011>(9) / (2012>(10) / 2013>(5). kleine karekiet: 2011>(15) / 2012>(12) / 2013>(15). rietgors:2011>(8) / 2012>(7) / 2013>(9)

verslag 2e broedvogeltelling Plaspolder en Wijde Aa

Vanmorgen 20/04 voor de 2e keer een inventarisatieronde gedaan in mijn telgebied: Plaspolder en langs de oevers van de Wijde Aa in Woubrugge.

Het was nog steeds veel te koud, met een krachtige wind maar gelukkig was de zon wel voortdurend aanwezig. In de Plaspolder baltsen de kieviten er momenteel vrolijk op los, ik vermoed dat er een aantal broedgevallen zijn. Zo werd een zwarte kraai continue door een vastberaden kievit aangevallen. Echt territorium gedrag dus van de kieviten in de Plaspolder. Nu we het toch over de weidevogels hebben, een vijftal grutto's vlogen rond en maken gretig gebruik van de nieuwe ecologische oevers om te fourageren.Ook vlogen er 2 scholeksters in en 2 bergeenden zwommen in de brede sloot rond. Een oeverloper zag ik langs de oever lopen.  

Verder zag ik een krakeend (m), veel wilde eenden & meerkoeten in de Plaspolder.Dan zie ik ineens een witte stuit, het is de prachtige tapuit (m) midden in de Plaspolder. Langs de oevers van de Wijde Aa in de rietkragen slechts 1 rietgors (m+v) gezien. Helaas nog steeds geen rietzanger en blauwborst gezien en/of gehoord, ik denk dat door de ingrijpende maatregelen in het gebied t.b.v de dijkverzwaring de broedvogels (tijdelijk) flink afgenomen zullen zijn. Dit heeft ook ongetwijfeld effect op het voorkomen van de grasmus, kleine karekiet en winterkoning. En de koekoek niet te vergeten, want waar moet hij zijn ei dit jaar kwijt!

De afname van riet en ruigte en het dempen van sloten brengt dit allemaal teweeg, door de nieuwe aangebrachte kleilaag is helaas veel verloren gegaan, ook bomen en struiken. Door de lang aanhoudende kou is er nog weinig groei van riet langs de oevers geweest, met als direct gevolg, onvoldoende broed- fourageer- & schuilgelegenheid. Maar de weidevogels zullen dit jaar wel profiteren in de Plaspolder en die haddeen het ook al niet makkelijk natuurlijk!

Broedvogeltelling langs Zuidoever Braassemermeer

KAAG EN BRAASSEM - Een verslag van de 1ste broedvogeltelling langs de zuidoever van het Braassemermeer, bekend als De Hemmen van Staatsbosbeheer. Het telgebied bestaat uit 4 eilanden. 3 daarvan liggen ten noorden van de recreatie eilanden, 1 langgerekt eiland ligt vlak langs de Zwetpolderdijk en de Woudsedijk-zuid.

We vertrekken met een bootje vanaf het pontje Paddegat en varen eerst langs de eilanden 1, 2 en 3. Een eiland waar een deel van de bomen zijn afgezet, daar hebben grauwe ganzen kans gezien om te broeden. Ook vliegt er een grote bonte specht over en ontdekken we een groot nest (horst) op één van de eilanden. We horen het kekkende geluid van een havik en zien tegelijkertijd een buizerd rond vliegen. Langs het langgerekte eiland, varen we door een smalle sloot. Een roodborsttapuit zit in de ruigte en vliegt over naar een paaltje, duidelijk zichtbaar in de zon. 

Verderop tellen we ongeveer 20 blauwe reiger nesten. In 1997 waren dat er nog 75, een dramatische terugval die al sinds de jaren 80 ingezet is in dit gebied. Opeens vliegt er een roerdomp vlak achter ons weg uit de ruigte, een prachtige waarneming van een bijzonder mooie vogelsoort die je maar zelden ziet, ook door de enorme schutkleur en dat ze bij dreiging in paalhouding gaan zitten. Een bruine kiekendief man jaagt vlak over het gebied, we hebben het vrouwtje al eerder gezien. In de Zwetpolder zitten een aantal grote zilverreigers.

We horen en zien verder nog rietgorzen, tjiftjaffen, staartmezen, koolmezen, winterkoningen een boomkruiper en miauwende buizerds. We varen langzaam weer terug, een mooie 1ste broedvogeltelling van roofvogels en Rode Lijst soorten voor SOVON en Staatsbosbeheer rijker.

Nog even geduld voor boerenzwaluw

KAAG EN BRAASSEM - De boerenzwaluw lijkt later dan normaal terug te keren, dit zou mede worden veroorzaakt door de aanhoudende kou. Toch zijn de eerste waarnemingen van de soort in voorgaande jaren ook meestal pas eind maart begin april gedaan in de gemeente Kaag en Braassem. Nog heel even geduld dus!

De boerenzwaluwen broeden vanaf de maand mei in dezelfde boerenschuur of stal als waar ze geboren zijn, het nest dat uit klei, modder met stro bestaat, wordt tegen een balk in de buurt van het dak gemaakt. In een schuur kunnen zo tientallen nesten vlak bij elkaar zitten. De boerenzwaluw is dus afhankelijk van klei in de directe omgeving om het nest van te kunnen maken, daarnaast is de boerenzwaluw ook gebaat bij de aanwezigheid van koeien in de wei. Met de opkomst van paarden maneges in onze omgeving, kan de soort daarvan wellicht ook profiteren. Het gaat er uiteindelijk om dat dieren in de wei insecten aantrekken, het voedsel van de boerenzwaluw en de nakomelingen.

In de gemeente Kaag en Braassem komen gelukkig nog aardig wat boerenzwaluwen tot broeden, ze staan wel op de Rode Lijst van bedreigde vogelsoorten omdat de soort nog steeds verder afneemt. Dit komt onder andere door verandering van landbouwmethoden en weilanden waar bijna geen bloemen meer in voorkomen, minder koeien in de wei, minder broedgelegenheid, etcetera. Een stal of schuur waar een raam op een kier blijft staan of  een deur permanent geopend blijft is belangrijk voor ze. Ook zijn er speciale nestkommen te koop. Maar een paar lange spijkers in een houten balk bij het dak kan ook al uitkomst bieden om de soort een handje te helpen. Als er dan ook nog wat klei in de buurt is, dan kan de boerenzwaluw daar zelf een nestkom van maken.

De komende weken is goed opletten het devies, want vandaag of morgen zal de boerenzwaluw met de typisch gevorkte staart en de kwetterende geluidjes ongetwijfeld weer in steeds grotere getalen in onze gemeente opduiken. Het echte begin van de lente. Kijk op www.waarneming.nl welke vogels er allemaal nog meer in de omgeving worden gezien, zelf soorten invoeren is natuurlijk ook mogelijk.

De koeien mogen weer de wei in

HOOGMADE - Na een winterlang op stal mogen op maandag 1 april (2e paasdag) de koeien van boerderij Buitenverwachting voor het eerst dit jaar weer naar buiten, de koeien dansen dan van blijdschap. Om 13:00 uur worden de koeien de wei in gelaten, kom ook kijken naar de koeiendans. Locatie: Groenwegh 2 in Hoogmade.

Voor meer informatie over de biogische boerderij Buitenverwachting en de weidegang van de koeien, kijk op de website: www.boerderijbuitenverwachting.nl

Dijkverbetering Plasdijk Wijde Aa

WOUBRUGGE - De werkzaamheden die uitgevoerd worden om de Plasdijk te verzwaren zijn nog steeds in volle gang. Het is het tweede jaar dat het gebied flink op de schop gaat. Dit zal tijdelijk helaas niet zonder gevolgen zijn voor de vele vogelsoorten die in het gebied voorkomen, maar het biedt ook weer nieuwe kansen.

Want behalve dat in het gebied vorig jaar en dit jaar veel bomen moesten verdwijnen, zijn er gelukkig ook veel bomen behouden, de meeste knotwilgen zijn gespaard. Een groot aantal bomen is afgezet en zal weer uitlopen, zoals nu ook in het broekbos het geval is, dat nu weer volledig hersteld en uitloopt. Na afronding van de werkzaamheden zal het Hoogheemraadschap van Rijnland in het gebied bomen en struiken herplanten.

Doordat op de Plasdijk een enorme hoeveelheid grond is aangebracht en tijdelijk een aantal sloten zijn gedempt, is er veel riet en groen verloren gegaan. slecht voor kleine karekiet, rietzanger, rietgors en blauwborst. Maar in de Plaspolder zij de sloten aanzienlijk verbreed en van natuurvriendelijke oevers voorzien, dit biedt nieuwe kansen voor de vogels die in de rietkragen (die er ongetwijfeld weer zullen komen) kunnen broeden en fourageren.

Ook watervogels hebben er hun voordeel bij. Natuurvriendelijke oevers hebben een groot aantal voordelen, de waterkwaliteit gaat omhoog, door helder water en meer zuurstof, dat komt omdat de geleidelijke overgang van nat naar droog kansen biedt voor een gevarieerde plantengroei, het verhoogd dus de biodiversiteit. Over een aantal jaar als de natuur weer zijn veerkracht heeft laten zien, zie je niets meer van de werkzaamheden en forse ingrepen die nu worden gedaan terug.  

Natuurbelevingstuin Nieuwe Wetering

NIEUWE WETERING - De Dorpsraad in Nieuwe Wetering heeft serieuze plannen om het gebied tussen de HSL en het dorp, wat nu nog bestaat uit bulten met gras en struiken waar niemand mag en kan komen, om te toveren tot een natuurbelevingstuin.

'Maak van de nood een deugd' is één van de motto's van de Dorpsraad. Daarmee wordt onder andere bedoeld, het gebied zo inrichten dat genoten kan worden van de natuur door iedereen. Voorbeelden daarvan zijn een waterspeeltuin, pluktuin, bankjes, struiken, bloemen en bomen voor vogels en voor bijen. Tevens het verbeteren van leef- en milieukwaliteit door de aanplant van bomen en het geluid van de A4 en de HSL te filteren. Kortom twee vliegen in één klap. Natuurbeleving voor jong en oud en het verbeteren van het milieu en de leefkwaliteit voor de inwoners van Nieuwe Wetering.

Kijk voor meer informatie over dit project op: www.dorpsraadnieuwewetering.nl

Acht Koningslinden in de gemeente aangeplant

KAAG EN BRAASSEM - Op dinsdag 26 maart zijn acht Koningslinden aangeplant in de gemeente waaronder één in Woubrugge bij de dierenweide. De Koningslinde in Oud Ade wordt later aangeplant, op 30 april zal de Burgemeester deze boom officieel onthullen, In Woubrugge gebeurt dit in samenwerking met de Dorpsraad en de Stichting Dierenweide ook op 30 april om 16:30 uur.